مقایسه میزان آمادگی و پیشرفت زبانی دانش آموزان پیش دبستانی رفته و نرفته در پایه های یکم و دوم در سال تحصیلی 89-88

از دیدگاه سازایی گری ی ویگوتسکی که در آن زبان خانه گی کارکرد برجسته ای در فرایند رشد کودک دارد، دوگانه گی ی زبان خانه و آموزشگاه می تواند زمینه ساز پی آمدهای ناخوشایند شود. در باره ی پی آمدهای دوگانگی ی زبان خانه و آموزشگاه، پژوهش های بسیاری در کشورهایی که مردم آن به زبان های گوناگون گویش می کنند انجام شده است. در ایران که گروه های فرهنگی / زبانی گوناگونی زندگی می کنند ولی زبان رسمی/ آموزشی کشور زبان یک گروه (فارسی) است، به گفته ی حمیدی(1384)، این دوگانه گی زمینه ساز دشواری های بسیاری برای هزاران هزار کودکی می شود که زبان مادری شان فارسی نیست. از همین رو، برای کاستن از این دشواری ها و آشنایی کودکان با زبان فارسی در استان های دوزبانه دوره ی آموزش یکساله ی پیش دبستانی برگزار شده است . هدف این دوره آماده کردن کودکان برای دبستان از راه آموختن مهارت ها و آگاهی های زبانی ی پایه (مفیدی،1386) و به ویژه کاستن از دشواری های زبانی کودکان دیگرزبان بوده است(صافی،1384). ولی این که این دوره ها به هدف خود دست یافته اند یا نه موضوع پژوهش کنونی بوده است. در این پژوهش به مقایسه ی میزان آماده گی ی زبانی و پیشرفت زبانی ی دو دسته دانش آموز مراغه ای (ترک زبان) که این دوره را گذرانده و نگذرانده اند پرداخته شده است. 100 دانش آموز (50 پسر و 50 دختر) از پایه ی یکم و 100 دانش آموز(50 پسر و 50 دختر) از پایه ی دوم که تنها نیمی از آن ها به دوره ی پیش دبستانی رفته بودند به روش یک بختانه (تصادفی) انتخاب و سنجش شدند. پردازش داده ها نشان دهنده ی آن است که دانش آموزان پیش دبستانی رفته در پایه ی یکم آماده گی ی زبانی ی بیشترو معناداری در مقایسه با گروه دیگر دارند. از سوی دیگر، پیشرفت زبانی ی پایه دومی های پیش دبستانی رفته نیز به صورت معناداری بیش از گروه دیگر است. داده های به دست آمده از نگرش(مشاهده) نیز گویای تفاوت میان دختران و پسران در میزان کاربرد زبان فارسی است. میزان کاربرد زبان فارسی در میان دختران بیشتر از پسران است. تفاوت مشاهده شده در دو گروه پیش دبستانی رفته و نرفته از نظر آماده گی و پیشرفت زبانی گویای سودمندی دوره های پیش دبستانی و نیاز به گسترش هر چه بیشتر آن ها است. کلید واژه ها: دوگانه گی ی زبان خانه و آموزشگاه ، سازایی گری، آماده گی زبانی، پیشرفت زبانی، پیش دبستانی